Kult Pamięci! Tannenberg-Denkmal
| tytuł: |
Kult Pamięci! Tannenberg-Denkmal |
| rok: | 2013/2014 |
| wymiary: | 400/400/230/150 cm |
| technika: | Instalacja z 5-cio kanałowymi obrazami wideo, płyty HIPS, |
| archiwum: | Klaus Otto Skibowski, Bildarchiv Ostpreussen, Tannenberg-Denkmal (1955-1960) |
| zdjęcia: | Dorota Nieznalska, Tannenberg-Denkmal 2014 |
| opis: | Według politycznego założenia – wzniesiony w latach 1924-1927 Tannenberg-Denkmal miał być miejscem oddania czci poległym w zwycięskiej bitwie, monumentem o narodowym charakterze, którego rolą było również rozbudzenie patriotycznego ducha w niemieckim narodzie. Forma architektoniczna budowli przypominać miała w założeniu twórców słynny krąg bloków kamiennych ze Stonehenge. Autorami projektu byli berlińscy architekci Walter i Johannes Krügerowie. Do budowy użyto czerwonej cegły – materiał ten wywoływać miał skojarzenia z zamkami krzyżackimi. Każda z wież miała swój temat przewodni – np. wieża sztandarowa, żołnierska i generalska. Zniszczenia pierwszej wojny światowej upamiętniały wykute w granicie herby czternastu miast wschodniopruskich, które najbardziej ucierpiały w jej wyniku. Między monumentem, a pobliskim Olsztynkiem powstał park o powierzchni 7,5 ha. Serce monumentu stanowił symboliczny grób poległych żołnierzy z ogromnym krzyżem w centrum. Po śmierci Paula von Hindenburga – zwycięzcy bitwy pod Tannenbergiem i prezydenta Rzeszy – zbudowano specjalnie kryptę na sarkofagi Hindenburga i jego żony. Pogrzeb Hindenburga odbył się 7 sierpnia 1934 roku w obecności Adolfa Hitlera. W styczniu 1945 szczątki Hindenburga wywieziono do Królewca, a wycofujące się wojska niemieckie wysadziły monument w powietrze. Po wojnie, w 1949 roku, rozpoczęto rozbiórkę pozostałości pomnika. Porozbiórkowe płyty granitowe trafiły do Warszawy, gdzie użyto ich m.in. do budowy schodów gmachu KC PZPR oraz cokołu znajdującego się naprzeciwko pomnika Partyzanta. Część płyt wykorzystano do budowy wzniesionego według proj. Ksawerego Dunikowskiego, w 1954 r., Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie.
Multimedialny projekt stanowi próbę zmierzenia się z problemem pamięci o pomniku Tannenberg-Denkmal, jego historii, upadku, a w szerszej perspektywie pamięci o wspólnym dziedzictwie kulturowym Prus Wschodnich. W ramach projektu powstała również strona internetowa poświęcona nieistniejącemu już pomnikowi: www.tannenberg-denkmal.com, opisana za pomocą haseł: historia, pamięć, zapomnienie. Historia ujawnia pretekst powstania monumentu (1924-1927), dzieje, znaczenie i rangę narodową w latach jego świetności. Pamięć w tym wypadku nie stanowi zapisu przeżytej pamięci, lecz jest próbą uporządkowanego składania pamięci utraconej. To pamięć zebrana w formie archiwum. Zapomnienie jest równoznaczne z wymazaniem pamięci o monumencie. Czy obecnie o Tannenberg-Denkmal należy mówić? Jeśli tak, to w jaki sposób należy o nim mówić? |
© Dorota Nieznalska 2009 - 2023 | polityka prywatności
wdrożenie strony www: Brandrei.com